Umowa pożyczki jest jedną z umów, które znajdują szerokie zastosowanie w codziennym życiu. Należy do grupy najczęściej zawieranych umów cywilnoprawnych. Określenie pożyczka jest potocznie używane i wydaje się, że każdy nie tylko rozumie jego znaczenie, ale także jest w stanie intuicyjnie określić wzajemne zobowiązania stron umowy pożyczki pieniężnej.
W przypadku, gdy ze względu na niespodziewaną sytuację życiową zmuszeni jesteśmy skorzystać z pożyczki, warto jednak uprzednio zapoznać się z podstawowymi regulacjami dotyczącymi tej umowy.
O ile nie korzystamy z ofert banków czy instytucji pożyczkowych, zazwyczaj pożyczamy pieniądze w gronie rodzinnym lub wśród znajomych. Wiąże się to często z zaniechaniem podjęcia formalnych działań takich jak spisanie stosownej umowy. Kłopoty zaczynają się wówczas, gdy biorący pożyczkę nie dotrzymuje terminu jej zwrotu. Dochodzi wówczas do sytuacji, w której dający pożyczkę chcąc odzyskać pożyczone środki
– w postępowaniu sądowym – musi udowodnić szereg okoliczności. Trudności pojawiają się zwłaszcza wtedy, jeśli pożyczki udzielono w formie gotówkowej, a dający pożyczkę nie dysponuje żadnym dokumentem potwierdzającym wydanie pieniędzy nieuczciwemu pożyczkobiorcy. Korzystając zatem z doświadczeń innych osób oraz mądrości płynącej z przysłowia „Mądry Polak po szkodzie …”, rozważmy jednak spisanie chociaż krótkiej umowy pożyczki. Z pewnością pozwoli to uniknąć nieporozumień, np. odnośnie ustalonego terminu zwrotu środków, a w dalszej konsekwencji korzystnie wpłynie na przejrzystość wzajemnych relacji nawet pomiędzy osobami, które darzą się względnie dużym zaufaniem.
Treść umowy pożyczki
Zgodnie z definicją określoną w art. 720 kodeksu cywilnego „Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.” Z treści tego przepisu wynikają podstawowe zobowiązania stron. Jednocześnie ustawodawca określił, iż umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.
Stopień skomplikowania umowy i precyzja w konstruowaniu jej postanowień będzie zależeć wyłącznie od stron, które ją zawierają. Można jednak wskazać pewne podstawowe zapisy, które powinny znaleźć się mw każdej tego typu umowie.
Sporządzając umowę w pierwszej kolejności należy określić datę i miejsce jej zawarcia oraz strony umowy, którymi są dający oraz biorący pożyczkę. W praktyce podaje się nie tylko imiona i nazwiska, ale także adres zamieszkania, a niekiedy bardziej szczegółowe dane, takie jak np. numer PESEL. Doniosłe znaczenie ma określenie przedmiotu umowy oraz przywołanych powyżej wzajemnych zobowiązań stron, a także sposobu przekazania środków pieniężnych. W przypadku umowy pożyczki pieniężnej – omawianej na łamach niniejszego artykułu – warto oprócz określenia cyfrowo kwoty pożyczki, umieścić dodatkowo zapis słowny. Pozwoli to na dodatkową weryfikację przedmiotu umowy pożyczki w razie ewentualnego sporu. Kolejne zapisy powinny określać warunki zwrotu pożyczki, bo przecież wydaje się to szczególnie istotne zarówno z perspektywy dającego jak i biorącego pożyczkę. Jeżeli jednak termin zwrotu pożyczki nie jest oznaczony – zgodnie z kodeksem cywilnym – „dłużnik obowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu przez dającego pożyczkę”.
Co ważne – zawierając umowę pożyczki – należy także pamiętać, iż co do zasady ta czynności prawna będzie rodzić obowiązek podatkowy, określony w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych.
Adwokat Katarzyna Kuziara- Cieślar
Najnowsze komentarze