Dochodzenie alimentów przed sądem.

W poprzednim numerze „Wiadomości Powiatu Gliwickiego” (Nr 1 styczeń 2019) poruszone zostały wybrane zagadnienia związane z obowiązkiem alimentacyjnym rodziców wobec dzieci. Obecnie postaram się dać czytelnikom kilka wskazówek dotyczących podjęcia działań zmierzających do uzyskania alimentów – na rzecz małoletniego dziecka – w ramach postępowania sądowego.

W sytuacji, gdy rodzic zaniedbuje obowiązek dostarczania środków utrzymania na rzecz dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, pojawia się konieczność wszczęcia procedury, której ostatecznym celem jest przymusowe ściągnięcie alimentów. Zanim jednak dojdzie do egzekucji świadczeń alimentacyjnych przez komornika, konieczne jest uzyskanie orzeczenia Sądu.

W tym celu w pierwszej kolejności trzeba ustalić właściwy Sąd, do którego należy złożyć pozew. Warto pamiętać, iż alimentów można dochodzić w odrębnym procesie bądź w ramach innych postępowań, np. rozwodu. Jeśli dochodzimy alimentów w samodzielnym postępowaniu, sądem właściwym dla takich spraw będzie Sąd rejonowy. Powództwo o roszczenie alimentacyjne można wytoczyć przed Sądem, który jest właściwy miejscowo według miejsca zamieszkania pozwanego (właściwość ogólna) albo według miejsca zamieszkania osoby uprawnionej, czyli w omawianej sytuacji dziecka (właściwość przemienna). Taka regulacja ułatwia prowadzenie postępowania.

Kolejnym etapem jest sfomułowanie pozwu, w którym trzeba dokładnie określić czego się domagamy w imieniu dziecka. Stroną postępowania będzie bowiem małoletnie dziecko, a nie reprezentujący je rodzic.

W treści pozwu powinna zostać określona m.in. kwota alimentów, termin płatności, żądanie zasądzenia odsetek w przypadku opóźnienia, a także osoba właściwa do odbioru alimentów w imieniu dziecka (przykładowo matka, która występuje z roszczeniem). Pozew powinien nadto spełniać szereg warunków formalnych, przewidzianych dla każdego pisma procesowego oraz szczegółowe wymagania, określone ustawowo w odniesieniu do pozwu. Niektóre z nich wydają się oczywiste, jak np. potrzeba oznaczenia sądu, do którego pismo jest skierowane, imienia i nazwiska stron, ich przedstawicieli ustawowych oraz oznaczenie miejsca zamieszkania i adresów stron, przedstawicieli ustawowych, a także rodzaju pisma oraz wskazania dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności, złożenie podpisu czy wymienienie załączników. Do pozwu trzeba także dołączyć jego odpis dla strony pozwanej oraz kserokopie załączników. W przypadku stwierdzenia przez Sąd braków formalnych pozwu postępowanie może ulec wydłużeniu. Jeżeli bowiem pismo procesowe nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych przewodniczący wzywa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do jego poprawienia lub uzupełnienia.

W uzasadnieniu pozwu niezbędne będzie przytoczenie okoliczności faktycznych uzasadniających zgłoszone żądanie, co przede wszystkim będzie się sprowadzało do określenia kosztów utrzymania
dziecka oraz sytuacji życiowej rodziców, w tym ich możliwości zarobkowych i majątkowych. Do pozwu należy dołączyć dowody, a w szczególności akt urodzenia dziecka. Z dokumentu tego wynika bowiem, iż osoba wskazana jako pozwany jest rodzicem zobowiązanym do świadczeń alimentacyjnych na rzecz danego dziecka. Inne dowody mogą stanowić faktury, rachunki i zaświadczenia, które pozwolą wykazać miesięczne koszty utrzymania dziecka. Tytułem przykładu można wskazać fakturę ze szkoły językowej, do której dziecko uczęszcza na dodatkowe zajęcia, paragon dokumentujący zakup butów lub odzieży dziecięcej, zakup leków, itp.

Pozew może także zawierać wniosek o zabezpieczenie powództwa. Wiele osób nie wie, iż – przed uzyskaniem ostatecznego orzeczenia Sądu – istnieje możliwość zabezpieczenia potrzeb dziecka w ramach postępowania zabezpieczającego. W sprawach o alimenty zabezpieczenie może polegać na zobowiązaniu rodzica do zapłaty na rzecz dziecka okresowo określonej sumy pieniężnej już w toku procesu. W sprawach tych podstawą zabezpieczenia jest jedynie uprawdopodobnienie istnienia roszczenia. W praktyce oznacza to wykazanie, że istnieją podstawy do obciążenia danej osoby obowiązkiem alimentacyjnym oraz co najmniej określenie potrzeb związanych z utrzymaniem dziecka.

Spełnienie wszystkich wymagań, którym musi sprostać rodzic dochodzący alimentów może niekiedy nastręczać trudności. W takich przypadkach warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej. Decyzja taka może usprawnić postępowanie sądowe, a także wpłynąć na ostateczną wysokość zasądzonych alimentów.